Görsel: 5-Etinil-2′-deoksiüridin. Kaynak:www.wikipedia.org

5-Etinil-2′-deoksiüridin ( EdU ), bölünen hücrelerin DNA’sına dahil olan bir timidin analoğudur . EdU, hücre kültüründe DNA sentezini test etmek ve DNA sentezi geçirmiş embriyonik, yenidoğan ve yetişkin hayvanlardaki hücreleri tespit etmek için kullanılır.Yüksek dozlarda sitotoksik olmakla birlikte, molekül uzun zamandan beri çoklu biyolojik sistemlerde çoğalan hücreleri izlemek için yaygın olarak
kullanılmaktadır. (https://en.wikipedia.org/wiki/5-Ethynyl-2%27-deoxyuridine)

Prof. Dr. Aziz Sancar ve araştırma grubu tarafından yapılan bir araştırmada, bozulmamış sağlam hücrelerin bulunduğu besi ortamına EdU molekülü konulduğunda hücre onarım mekanizmasını çalıştırarak bu molekülü durmadan kesip çıkarttığı; çıkarılan molekül serbest kalınca tekrar genoma girdiği, hücrenin onu tekrar kesip dışarı attığı ve bu şekilde süren döngü sonunda EdU ile başa çıkamayan hücrenin öldüğü rapor edildi (apoptoz).

Aziz Sancar, kendileri tarafından keşfedilen bu mekanizmanın beyin kanserlerinin tedavisinde kullanılabileceğini söylüyor. Beyin nöronları DNA sentezi yapmadığı ve çoğalmadığını; beyin kanser hücrelerinin ise bağımsız olarak hızla çoğaldığını dile getiren Aziz Sancar, bu durumun beyin bariyerini geçebilen özelliği ile EdU molekülünü beyin kanser hücrelerini yok etmek için çok güçlü bir aday haline getirdiğini söyledi.

Cumhuriyet gazetesi yazarı Orhan Bursalı‘ya ilgili çalışmanın Amerikan Bilimler Akademisi’nin ünlü yayın organı Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) dergisinde yayın için kabul edildiğini açıklayan Aziz Sancar, bundan sonraki aşamada çalışmalarını beyin tümörleri konusunda tanınmış bir profesörle birlikte sürdüreceklerini ifade ediyor ve “henüz yapılacak çok iş var” diyor.

Konuyla ilgili Orhan Bursalı‘nin 21 Ağustos 2022 tarihli Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan “Aziz Sancar büyük bir keşfe daha imza attı” başlıklı  ayrıntılı yazısını okumak için TIKLAYINIZ.